Verzoek voorlopige voorziening Bestemmingsplan en Exploitatieplan Hogewegzone, 11 oktober 2011

Vervolg

Inmiddels is er ook een omgevingsvergunning aangevraagd voor het bouwen van een tunnelbak met viaduct. Het lijkt er dus op dat er voor gekozen wordt om niet één totaalvergunning aan te vragen, maar te werken met meerdere aanvragen. De Gemeente kiest er dus bewust voor om aanvragen te splitsen, juist waar zij zelf de onlosmakelijkheid met de reconstructie van de Hogeweg conform het bestemmingsplan Hogewegzone onderschrijft in de toelichting op de aanvraag voor de noodweg. Dit zou betekenen dat wij genoodzaakt worden om steeds per onderdeel te reageren, zienswijzen in moeten dienen en eventueel zelfs naar een bestuursrechter moeten gaan. Dit gaat niet alleen ons veel tijd kosten, maar ook de gemeente.  Het lijkt dus alsof de gemeente hier een doelbewuste tactiek hanteert die bezwaarmakers op voorhand al moet ontmoedigen door de grote hoeveelheid werk en tijd die met het bestrijden van al die losse besluiten gemoeid zal zijn. Dit kan toch niet de bedoeling zijn van de wet. Splitsen is bedoeld om snel duidelijkheid te krijgen over de haalbaarheid van bepaalde onderdelen, terwijl hier toch duidelijk sprake is van een totaalontwikkeling.

Het is dus in ons aller belang, dat, zolang er geen inhoudelijke uitspraak is gedaan, er zo spoedig mogelijk een voorlopige voorziening wordt toegewezen.

Wij zijn in onze brief d.d. 2 oktober al ingegaan op de veronderstelling van de gemachtigde van de Gemeente Amersfoort, dat de aangevraagde omgevingsvergunning zou kunnen worden afgegeven op basis van artikel 12.2. Lid 2 Wabo. Dit artikel regelt alleen maar dat voor tijdelijke voorzieningen een vergunning voor een bepaalde tijd kan worden verstrekt. De maximale termijn waarvoor vergunning kan worden verleend is 5 jaar. Deze termijn kan niet worden verlengd. Het is nog de vraag, gesteld dat de vergunning nu verleend zou worden, of er voldoende tijd beschikbaar is voor alle benodigde werkzaamheden. Door nu [tijdelijke] vergunningen aan te vragen wacht de gemeente de inwerkingtreding van het bestemmingsplan niet af, maar maakt zij feitelijk een start met de uitvoering van ingrepen die in dat bestemmingsplan planologisch verankerd liggen. Daarmee is de spoedeisende noodzaak aangetoond. Immers volgens de toelichting op het besluit waarmee de vergunning wordt verleend heeft de aanvraag betrekking op de reconstructie van de Hogeweg en daarmee op het middels een bodemprocedure in geding zijnde bestemmingsplan als onderlegger. Wij zijn van mening dat dit plan in meerdere opzichten strijdig is met een goede ruimtelijke ordening en het zorgvuldigheidsbeginsel. Zolang ons beroep in behandeling isbij u, de Raad van State, zou in onze ogen een omgevingsvergunning, ook geen tijdelijke, niet op deze grond mogen worden verleend wegens strijdigheid met een goede ruimtelijke ordening. Het belang van een voorlopige voorziening wordt door het gemakkelijk afgeven van dit soort omgevingsvergunningen dus alleen maar groter.

In het ontwerpbesluit omgevingsvergunning d.d. 6 september jl. wordt door de gemeente zelf expliciet diverse keren de koppeling gelegd tussen de vergunningverlening voor de tijdelijke weg, de bomenkap, de herontwikkeling van de Hogewegzone en de reconstructie van de kruising Hogeweg / Operaweg waarvoor het bestemmingsplan Hogewegzone is vastgesteld. Uit de motivering wordt duidelijk dat de aanleg van de tijdelijke weg de eerste stap is naar de herontwikkeling van de Hogewegzone omdat het aanpassen van de kruising met de Operaweg onderdeel vormt van de herontwikkeling. Temeer daar de noordelijke omleiding bewust ruim om de bouwkuip heen wordt gelegd zodat het bij de ontgraving vrijgekomen materiaal direct hergebruikt kan worden voor de ophoging van de toekomstige Buurtas.

Wat betreft de voorgenomen kap kan worden opgemerkt dat in de motivering wordt vermeld dat een groot aantal bomen in de weg staat om de uitvoering van de nieuw ontworpen tunnel in de Hogeweg en de aanleg van de Buurtas mogelijk te maken.

Daarmee vormen zowel de aanleg van de weg als de voorgenomen kap, volgens eigen zeggen van de gemeente, dus wel degelijk het begin van de uitvoering van het bestemmingsplan. Inmiddels is nog een tweede omgevingsvergunning aangevraagd, te weten voor het bouwen van een tunnelbak met viaduct (aanvraag 3900007). Ook hier wordt in de motivering van het besluit verwezen naar het bestemmingsplan Hogewegzone. Reden waarom het belang om het bestemmingsplan te schorsen extra spoedeisend is. Immers de gemeente is druk doende alle voorbereidingen te treffen voor de daadwerkelijke uitvoering van het door ons bestreden bestemmingsplan.

Wij constateren ook dat de Gemeente na afloop van de beroepstermijn in het kader van de genoemde omgevingsvergunning tevens gebruik wenst te maken van artikel 6.2 Wabo. Dit betekent dat de betreffende omgevingsvergunning na afgifte onverwijld in werking zou kunnen treden. Ook hierom is het naar onze mening van extra spoedeisend belang om een voorlopige voorziening toegewezen te krijgen m.b.t. de schorsing van het bestemmingsplan.

Wij vragen U de voorlopige voorziening ook van toepassing te verklaren voor werkzaamheden, die op basis van de Wabo worden aangevraagd en ruimtelijk worden onderbouwd met het in geding zijnde bestemmingsplan. Wij zijn van mening dat de gemeente moet wachten met de uitvoering totdat is aangetoond dat de plannen voor de Hogewegzone,  zoals die in het bestemmingsplan zijn verankerd, niet in strijd zijn met de uitgangspunten voor een goede ruimtelijke ordening. Eerder beginnen brengt tevens grote financiële risico’s en maatschappelijke onrust met zich mee, reden temeer om in het kader van behoorlijk bestuur nog even af te wachten. Het gaat hier toch vooral om het herstructureren van de Hogewegzone en niet om het oplossen van een spoedeisend [verkeer] probleem?  Waarom die haast?

• Onomkeerbaarheid van de voorgenomen maatregelen

Wij vragen om een voorlopige voorziening vanwege de onomkeerbaarheid van de voorgenomen maatregelen. Immers het aanleggen van de noodweg, het kappen van de bomen en het aanleggen van de tunnelbak met een viaduct kan niet zomaar worden teruggedraaid. Daarbij veroorzaken deze maatregelen een enorme verkeersoverlast op één van de drukste toegangswegen van Amersfoort, zoals ook door de gemeente wordt onderkend. Daarbij constateren wij dat de onomkeerbare situatie in de brief van de gemachtigde niet wordt weersproken.

In het verlengde van deze behandeling willen wij opmerken dat het o.i. zeer onzeker is dat het bestemmingsplan stand zal houden vanwege de inhoudelijke bezwaren en de financiële risico’s.

Wij gaan ervan uit dat dit in het vervolg proces nog uitgebreid aan de orde zal komen, maar wij willen dit niet onbesproken laten, omdat wij ons kunnen voorstellen dat wellicht nu al geconcludeerd kan worden dat dit bestemmingsplan om die reden vernietigd zou moeten worden.  Daar ons dit allen veel tijd zou besparen, willen wij U dat toch in overweging geven.

• Inhoudelijke bezwaren:

Het lijkt ons wenselijk om nog iets nader in te gaan op onze inhoudelijke bezwaren.

1. Financiën,

In Amersfoort zijn de laatste maanden veel ontwikkelingen gaande. Er is een wethouder afgetreden vanwege een grote budgetoverschrijding bij een ander grootschalig project. Naar aanleiding hiervan is er een onderzoek gaande naar risico’s bij grootschalige projecten. Volgens de Raadsinformatie brief 2011-78, d.d. 13 september 2011, behoren daarbij ook:

• De Kersenbaan (één van de onderleggers voor de verkeersafwikkeling van het bestemmingsplan Hogewegzone)
• Het Sportcomplex (zwembad) Hogeweg
• De Infrastructuur Hogeweg

Dit onderzoek moet 25 oktober a.s. afgerond zijn.

De gemeente heeft in haar risico analyse al aangegeven dat er in feite nauwelijks ruimte is voor tegenvallers. Zelfs het feit dat er een beroepsprocedure zou kunnen worden aangespannen, is volgens de gemeente al een financieel risico. Niet alleen heeft de Gemeenteraad een onderzoek gestart naar de beheersbaarheid van grote projecten maar staat de begroting van de Gemeente onder druk.

Dit alles roept bij ons grote twijfels op m.b.t. de economische uitvoerbaarheid van dit project. Wij wijzen er op dat nu al sprake is van een tekort van 18,5 miljoen. Hiervan geeft de Gemeente aan, in haar Raadsvoorstel van 28-6-2011(pagina 10), dat er een overeenkomst is met de Stichting de Alliantie Eemvallei waarbij de gehele grondexploitatie geschiedt voor rekening en risico van die Stichting. Daarmee wordt ook het fictieve tekort van de grondexploitatie bij die Stichting gelegd. In hoeverre er zich in werkelijkheid bij de Stichting de Alliantie Eemvallei een tekort voordoet ten aanzien van de grondexploitatie is niet bekend. Is er voor de Gemeente wel voldoende zekerheid dat de Stichting de Alliantie Eemvallei dit project kan uitvoeren, en hoe is dat naar de Gemeente toe geborgd?

In het raadsvoorstel over het instellen van de grondexploitatie wordt nadrukkelijk vermeld, dat bij het eventueel wegvallen van subsidiegaranties er een financieel probleem voor de gemeente ontstaat, omdat zij dan de subsidiegarantstelling op een andere manier moet dekken. Dit risico is vooralsnog niet afgedekt. Door de financiële problemen waarmee de gemeente Amersfoort  te kampen heeft, en de  20 miljoen die er structureel bezuinigd moeten worden, zal de economische uitvoerbaarheid verder onder druk komen te staan.

Een punt dat wij hierbij willen aantekenen, is de vraag of het afdekken van een tekort in de grondexploitatie van 3,0 miljoen en het bijdragen in de kosten van een verhoogde parkeernorm van 0,5 miljoen, niet moeten worden gezien als staatsteun. Wij vragen ons af of dit gemeld is in Brussel, dan wel in hoeverre daarover al uitsluitsel is verkregen. De gemeente geeft aan deze bijdragen te dekken uit te ontvangen subsidies, maar tegelijkertijd heeft de gemeente hiervoor wel een garantstelling aan de Alliantie Eemvallei afgegeven. Hiermee wordt bijgedragen, niet alleen in de infrastructurele en overige voorzieningen, maar ook in de exploitatie van het totale plan. Wij vragen ons af of hiermee wordt voldaan aan de criteria van het EU Verdrag (art. 107) op het gebied van staatsteun. Als dit positief wordt beantwoord, had hiervan melding gemaakt moeten worden aan de EU. Voor zover ons bekend is dit niet gebeurd. Wij vragen u dit punt in overweging te nemen en nader te onderzoeken zodat u hierover uw oordeel kunt geven.

2. Verkeer

Onze grootste bezwaren betreffen de gekozen verkeersoplossing en de verkeerskundige onderbouwing. Wij zijn in ons bezwaarschrift hierop al uitvoerig ingegaan. Wij zijn en blijven van mening dat er onvoldoende onderzoek is gedaan en daarom vragen wij ons af of de toegepaste aannames wel realistisch genoeg zijn. Wij hebben daarom een verkeerskundige gevraagd de planologische onderbouwing en het verkeerskundig ontwerp aansluiting Hogeweg/Operaweg te toetsen.

Wij zijn van mening dat bij de vaststelling van het bestemmingsplan geen rekening is gehouden met een worse case scenario. Eén van de grote onzekerheden is de A28;

1. omdat niet duidelijk is hoe en wanneer de verbreding precies zal plaatsvinden
2. omdat in de spits de streefwaarde van 1,5 niet wordt gehaald en
3. het niet duidelijk is welke effecten er te verwachten zijn als gevolg van het open houden van knooppunt Hoevelaken. De waarde van het oplossend vermogen van de A28 heeft grote effecten op de doorstroming van de Hogeweg. Omdat dit soort berekeningen niet zijn uitgevoerd, kunnen de effecten niet goed worden beoordeeld. Daarmee is het bestemmingsplan op dit punt onvoldoende onderbouwd.

Wij constateren ook dat de Gemeente op twee gedachten hinkt. Enerzijds tekent men bezwaar aan omdat de plannen van de Hogeweg niet zijn meegenomen in de uitwerking van het Ontwerp Weg Aanpassingsbesluit. Deze uitwerking leidt tot een hogere geluidsbelasting en vervolgens tot een beperking van de benuttingsmogelijkheden van de Hogewegzone (zie punt Ad 3, bijlage 1, zienswijze Gemeente Amersfoort op OWAB A28). Anderzijds pleit men voor het openhouden van het knooppunt Hoevelaken, waardoor er meer verkeer op de A28 blijft rijden. Helaas is hiermede in het Ontwerp Weg Aanpassingsbesluit geen rekening gehouden. Dit heeft dus nog meer effect op de Hogeweg. Logischerwijs leidt dat ook tot beperking van de benuttingmogelijkheden van de Hogewegzone.

Volgens de Verkeerskundige Toets van de heer ir. K. Nije zijn er de nodige kanttekeningen te plaatsen bij het verkeerstechnisch ontwerp van de aansluiting Hogeweg/Operaweg. Kortheidshalve verwijzen wij naar zijn rapport. Wij constateren n.a.v. hiervan dat dit geen robuuste oplossing is. Nu er geen sprake is van een robuuste verkeersoplossing hebben wij bij het ontbreken daarvan grote twijfels over de verwerkingscapaciteit van het verkeer op de Hogeweg.

Onze conclusie is dan ook dat het bestemmingsplan onzorgvuldig is vastgesteld mede door het verzuim van een adequaat onderzoek.. Wij zijn van mening dat het ontbreken van zowel adequaat onderzoek als een afdoende verkeersoplossing de vernietiging van het bestemmingsplan rechtvaardigt.

 

3. Onderliggende berekeningen, relatie A28

Wij hebben grote twijfels over de onderliggende cijfers, omdat uitgegaan wordt van een aantal niet meegenomen factoren. Tot deze factoren behoren o.a. het mogelijk niet afsluiten van de afrit Hoevelaken en meer onderliggende plannen die nog niet zijn vastgesteld of uitgewerkt.

Inmiddels is gebleken dat ook de gemeente de afrit Hoevelaken in tact wil houden terwijl deze afrit van directe invloed is op de Hogeweg omdat het doorgaande verkeer dan makkelijk door kan steken naar de A28. Een ander voorbeeld is de ontwikkeling van de Kersenbaan die een belangrijke randvoorwaarde is voor de uitvoerbaarheid van het bestemmingsplan Hogewegzone. Voor het bestemmingsplan Kersenbaan is kortgeleden door U, de Raad van State, een voorlopige voorziening getroffen. Het doorgaan van dit plan is hierdoor nog niet zeker. Indien dit plan niet doorgaat zal dat consequenties hebben voor de huidige doorstroming op de Hogeweg en voor de uitvoering van de plannen van de Hogewegzone. Wij zijn dan ook van mening dat onvoldoende onderzocht is of deze risico’s geen probleem opleveren.

4. Een goede ruimtelijke ordening

De Alliantie Eemvallei c.q. Gemeente dienen nu vergunningsaanvragen in op basis van de Wabo. Deze aanvragen worden onderbouwd op basis van het in geding zijnde bestemmingsplan. Volgens de Wabo (2.12 lid 2) dient een plan gebaseerd te zijn op een goede ruimtelijke ordening. Wij zijn van mening dat dit plan helaas niet is gebaseerd op een goede ruimtelijke ordening. Dit betreft de volgende punten:

4. • Een ondeugdelijke planologische onderbouwing.
   • Een grootschalig stedelijk plan dat niet past in de maat en schaal van Amersfoort, zeker niet op deze locatie
   • Onvoldoende belangenafweging
   • Onvoldoende rechtszekerheid
   • Niet voldoen aan de vooraf gestelde randvoorwaarden (o.a. doorstroming waarborgen)
   • Ondoelmatige verkeersoplossing en een niet onderzocht “worse case” scenario
   • Het is niet bekend welke effecten de plannen rond de mogelijke wegverbreding van de A28 zullen hebben op het onderhavige bestemmingsplan. Hiermee is geen rekening gehouden in de MER
   • Gevolgen voor de leefbaarheid in de omliggende wijken is onvoldoende uitgewerkt

Mocht U nu nog niet tot vernietiging besluiten, dan handhaven wij in ieder geval ons verzoek tot het toewijzen van een voorlopige voorziening.