Verkeer

Reactie m.b.t. startnotitie Knooppunt Hoevelaken, 26 januari 2009

Reactie m.b.t. startnotitie Knooppunt Hoevelaken, 26 januari 2009

Geachte heer, mevrouw,

Hierbij zenden wij u onze reactie op de startnotitie Knooppunt Hoevelaken.

1          De SGLA

De vereniging SGLA is een koepel van belangengroepen in de stad Amersfoort welke onder meer als doelstelling heeft: “ … de bevordering en bescherming van de kwaliteit van het woon- en leefklimaat, het behouden en het verbeteren van de natuur -, landschappelijke en cultuurhistorische waarden, de flora en de fauna, de kwaliteit van het milieu waaronder de lucht, geluid, de bodem en het water en de gezondheid van mensen en een goede ruimtelijke ordening, waaronder begrepen de problematiek rond verkeersafwikkeling en parkeren, alles in de ruimste zin des woords.”

2          De functie van de A1, de A28 en het knooppunt Hoevelaken in het plaatselijke verkeer van Amersfoort

De wegenstructuur van Amersfoort is oorspronkelijk radiaal gericht geweest. Vooral in Amersfoort Centrum en Amersfoort Zuid is dat nog duidelijk herkenbaar. Het is onmogelijk om daar sterke verandering in aan te brengen zonder onaanvaardbare offers aan de stedenbouwkundige kwaliteit van de stad.


Inmiddels is Amersfoort van een vrijwel cirkelvormige stad uitgegroeid tot een globaal in noord-zuidrichting liggende langgerekte stedelijke zone. De verschillende stadsdelen worden in beginsel op korte interne afstanden via het interne hoofdwegennet met elkaar verbonden. Maar, mede door de beperkingen die de doorsnijding van de stad door de spoorlijnen Utrecht-Apeldoorn en Utrecht-Zwolle oplegt aan het aantal interne noord-zuid gerichte verbindingen, is een belangrijke rol voor het interne en externe verkeer van de verder van elkaar liggende wijken weggelegd voor de A1 en de A28. In combinatie vervullen deze wegen belangrijke en onmisbare structurerende elementen voor het Amersfoortse verkeerssysteem.

Door de huidige capaciteitsproblemen op deze beide wegen en op het kruispunt daarvan, kunnen zij echter die functie al langere tijd niet naar behoren vervullen. Het resultaat daarvan is een sterke druk op het interne wegennet, dat niet alleen een overvloed aan intern verkeer moet verwerken, maar ook belast wordt door extern verkeer, dat - in plaats van zo snel mogelijk het autosnelwegennet op te zoeken - over onnodig lange afstanden het interne wegennet gebruikt. Bovendien heeft de gemeente Amersfoort op grond van kentekenonderzoek geconcludeerd, dat zelfs het doorgaande verkeer op de A1 en de A28 sluiproutes via de bebouwde kom van Amersfoort gebruikt om de congestie op de A1 en de A28 te omzeilen.
Deze situatie kan alleen verbeterd worden door het aanbieden van voldoende wegcapaciteit op beide autosnelwegen en op het knooppunt Hoevelaken.

 

3          Ontwikkelingen in ruimtelijke ordening

Door een aantal uitbreidingsplannen wordt deze verkeersdruk naar verwachting op korte termijn nog groter. We noemen de opgave in de komende periode 13000 huizen erbij te bouwen. Hiervan zullen vermoedelijk een 3000 worden gebouwd in Vathorst-West (waar feitelijk geen goede ontsluiting voor aanwezig is) en verder in inbreidingen in bestaand stedelijk gebied, onder andere in de Hogewegzone die via het overbelaste knooppunt Hoevelaken moet worden ontsloten. Andere bouwlocaties met invloed op de verkeersdruk rond Amersfoort, gelegen in de nabije en verdere omgeving, van Leusden tot Almere, worden ook in de Startnotitie aangegeven.

Voeg hierbij de verder aan te leggen Kersenbaan met een directe aansluiting op de A28 en het is duidelijk dat de huidige problemen alleen maar onbeheersbaarder dreigen te worden.

 

4          Beperkingen door nationale en internationale natuur- en milieubeschermingsmaatregelen

Aan de westzijde van Amersfoort en ten noorden van de stad zijn er geen mogelijkheden voor aanvullende weginfrastructuur, door de aanwezigheid van Natuurbeschermingsgebieden, Ecologische zones en Landschapsbeschermingsgebieden, die onder meer in bestemmingsplannen, streekplannen en internationale verdragen bindend zijn vastgelegd.

Voor een zogenaamde Westtangent is daardoor al jaren onvoldoende draagvlak. Alleen door al deze bindende regelingen te schenden zou hier een doorgaande verbinding kunnen worden aangelegd.

Het onlangs door het Amersfoortse bedrijfsleven geopperde plan voor een Eemlus, die van de aansluiting Bunschoten op de A1 via de aansluiting Corlaer op de A28 ten zuiden van Nijkerk weer terug zou voeren naar de A1 richting Barneveld is op grond van die natuurbeschermingsverdragen al even onmogelijk. Bovendien heeft juist de aanleg van Vathorst het westelijke deel van deze verbinding al onmogelijk gemaakt. Alleen een ondergrondse verbinding zou hier misschien niet getroffen worden door de blokkade ten gevolge van de milieubeschermingsregels, maar aangenomen kan worden dat daarvoor het ter beschikking staande budget volstrekt ontoereikend zal zijn.

De SGLA hecht er grote waarde aan, dat met name aan de west- en noordzijde van Amersfoort de natuurbescherming serieus genomen wordt door het respecteren van de nationale en internationale beschermingsregelingen die hiervoor getroffen zijn. Het opnemen van deze mogelijkheid in het onderzoek vinden wij buitengewoon onwenselijk en wij gaan er vanuit dat nu voor eens en voor altijd wordt vastgesteld dat deze verbindingen onmogelijk zijn

In het algemeen is de SGLA van mening dat het aanleggen van geheel nieuwe wegen over nog niet bestaande tracés in Nederland niet meer aan de orde gesteld kan worden. De benodigde capaciteit die nodig is om ook in de toekomst het verkeer volgens de gestelde afwikkelingsnormen te kunnen laten stromen moet worden gevonden in het aanpassen van bestaande wegen. Dit voorkomt dat bestaande landschappen door nieuwe grootschalige infrastructuur worden doorsneden. Een nieuwe doorsnijding is vele malen schadelijker en biedt vele malen meer hinder dan het verbreden van bestaande infrastructuur. Bundeling biedt bovendien het voordeel, dat de nadelen ook beter bestreden kunnen worden.

5          Ecologische verbindingen

In het bijzonder vraagt de SGLA nog aandacht voor meer kleinschalige lokale ecologische verbindingszones binnen de invloedssfeer van het project. Genoemd kunnen worden het Beekdal, dat een verbinding onder de A28 door moet houden tussen het Park Randenbroek en het Lockhorsterbos en landgoed Den Treek. Daarnaast moet ook vanaf deze onderdoorgang aan de oostzijde van de A28 naar het noorden lopende ecologische verbinding in stand blijven en doorlopen naar het natuur- en recreatiegebied De Schrammer.

 

6          Oplossingsrichting

De SGLA heeft de visie ontwikkeld, dat het interne verkeer tussen de wijken in het noorden en het zuiden van de stad en het inkomende en uitgaande verkeer van Amersfoort uitstekend verwerkt kan worden via de A1 ten westen van knooppunt Hoevelaken en de A28 ten zuiden van knooppunt Hoevelaken. Uitbreiding van het noord-zuid gerichte interne hoofdwegennet is door de beperkingen ten gevolge van de spoorlijnen die de stad doorkruisen onmogelijk, zoals in paragraaf  2 reeds is aangegeven. En een rondweg "om de west" is onmogelijk om redenen van natuurbescherming, zoals in paragraaf 4 is aangegeven. Maar de combinatie van de A1 ten westen van Knooppunt Hoevelaken met de A28 ten zuiden daarvan kan, mede door het aanwezige aantal aansluitingen, deze functie uitstekend vervullen. Voorwaarde is dan wel, dat deze wegen voldoende capaciteit hebben om dit verkeer te verwerken. In de visie van de SGLA zou dat door een scheiding van doorgaand verkeer en plaatselijk verkeer in afzonderlijke rijbanen moeten worden gerealiseerd.

De SGLA verzoekt om in deze Planstudie aan te geven op welke wijze er voor deze verbinding tussen de wijken voor het interne verkeer en voor het verkeer met herkomst of bestemming in Amersfoort inclusief de voorgenomen uit- en inbreidingen, voldoende capaciteit op de A1 en de A28 en op knooppunt Hoevelaken kan worden aangeboden om deze wegen ook hun functie voor het plaatselijke verkeer te laten vervullen. Daarbij zou moeten worden vastgesteld, of deze functie voldoende gewaarborgd kan worden met een inrichting van 2x3 rijstroken of dat het beter is meteen in te zetten op 2x4 rijstroken of een structuur te ontwerpen met parallelbanen voor het plaatselijke verkeer, waarbij een indeling in 4x2 rijstroken of mogelijk een dwarsprofiel met 2-3-3-2 rijstroken nodig zou kunnen zijn. Onderzocht zou moeten worden of de scheiding van plaatselijk en doorgaand verkeer moet lopen van de aansluiting Bunschoten tot de aansluiting Maarn op de A28. Ook dient te worden vastgesteld of het nodig is de parallelstructuur door te zetten tot aan de aansluitingen Hoevelaken op de A1 en Corlaer op de A28.

 

Voor de aanpassing van het knooppunt Hoevelaken verzoekt de SGLA een ontwerp te onderzoeken, waarbij voor de doorgaande rijbaan van de A1 oost naar de A28 zuid (van Barneveld naar Utrecht) een fly-over wordt gerealiseerd, evenals van de A1 west naar de A28 noord (van Amsterdam naar Nijkerk). Tegelijkertijd moeten er dan voor de parallelweg voor het plaatselijke verkeer een directe verbinding (zonder "krul") komen van zuid naar west, dus van Leusden naar Bunschoten. Hiermee worden behalve de rechtdoorgaande bewegingen de naar verwachting zwaarste afbuigende doorgaande stromen en de voornaamste plaatselijke verbinding kruisingsvrij (zonder weefbewegingen) over het knooppunt geleid. Dat zal de capaciteit sterk ten goede komen.

 

In onderstaande principeschets is dit idee weergegeven. (Niet op schaal).

Hierin zijn in rood de rijbanen voor doorgaand verkeer aangegeven en in zwart de paralelbanen voor het plaatselijke verkeer.

Hoevelakenkleiner