Ruimtelijke planvorming lange termijn

Reactie SGLA op Streekplan en reactie SGLA op Bedenkingen op het ontwerp streekplan (concept brief van College van B&W d.d. 8-01-2004)

 

De SGLA constateert dat het streekplan positiever genoemd kan worden dan voorgaande jaren. Nadrukkelijker lijkt de provincie te kiezen voor meer groen en minder bouwen. Een opstelling die op onze waardering kan rekenen. Helaas, moeten we ook constateren dat die houding nog niet geheel doorvertaald is naar Amersfoort. Nog steeds geldt voor Amersfoort een bouwopgave van ruim 13.000 woningen, waarvan plm. 4.000 nieuwe woningen in bestaand stedelijke gebied en de overige in Vathorst.

Daarnaast is de indeling in landelijke gebieden niet erg helder. Recreatie kan in elke indeling en ook kan zowel in landelijk gebied 1 als 3 landgoederen en rood voor groen.

Kortom het is op zich zelf terecht dat het College voorstelt om bedenkingen in te dienen tegen het streekplan. De SGLA is het echter niet eens met de inhoud. Daarom geven wij hieronder eerst een opsomming van wat nu in het ontwerp streekplan (voorlopig standpunt GS) staat. Daarna commentaar op het streekplan zelf en doen wij aan u als gemeenteraad het verzoek om (eventueel gezamenlijk met de SGLA) bedenkingen in te dienen op basis van onze voorstellen.

Streekplan (voorlopig standpunt en plankaart 02-12-2003)

Indeling gebieden i.r.t. recreatie en natuur

In het ontwerp streekplan wordt veel aandacht gegeven aan de indeling in landelijk gebied. Dat is ook van belang in relatie met de Groen Blauwe structuur

De indeling in het streekplan is:

Landelijk gebied 1: hoofdfunctie stedelijke uitloopgebied:

Omschrijving: landelijk gebied aansluitend aan stedelijk gebied met een stedelijke invloed door een afwisseling van (dag)recreatieterreinen, recreatief groen, fiets- en wandelpaden, omvangrijke sportcomplexen, maneges, volkstuincomplexen, agrarisch gebruik, incidenteel tuinbouw en kleine natuurgebieden ecologisch verbindingszones. O.a. mag hier golfcomplexen, nieuwe landgoederen (volgens de definitie gaat het om landgoederen van 10 ha) met intensief recreatief medegebruik.

In Amersfoort worden Birkhoven, Zon en Schild, De Schans, Hoogland West, Coelhorst/Weerhorst, Vathorst West en Nimmerdor geplaatst in landelijk gebied 1, waarbij het met name gaat om het versterken en uitbreiden van de recreatieve functie van deze gebieden. O.a. wordt hier ook de mogelijkheid van golfbanen open gehouden. (blz. 114-115 voorlopig standpunt GS)

Ook wordt gesproken bij de indeling in landelijk gebied 1 over Vathorst Noord (150 ha recreatief groen), De Schammer (100 ha) en Wieken-Vinkenhoef (100 ha) voor uitbreiding en nieuw recreatief groen. Op de plankaart lijkt ook Vathorst West in landelijk gebied 1 geplaatst, maar valt Vathorst Noord in het stedelijk gebied met er omheen de rode contour.

Bokkeduinen (ten oosten van de BW-laan) valt in het stedelijk gebied.

Landelijk gebied 2: hoofdfunctie agrarisch, positieve insteek inzake natuur en kleinschalige recreatie:

Voor Amersfoort Eempolders. Onduidelijk is de positie van Hoogland West. Op plankaart staat Hoogland als stedelijk gebied ingekleurd en de rode contour gelegen op de Bunschoterweg. Daarna is landelijk gebied 1 ingekleurd, voor Hoogland West. Zeldert lijkt in gedeeld in landelijk gebied 2.

Landelijk gebied 3: verweving van functies, afwisselend landschappelijk waardevol gebied met verweving van landbouw, natuur, dag –en verblijfrecreatie en bestaande zeer extensieve woonmilieus. Hier kan ook sprake zijn van rood voor groen (!), zoekgebied nieuwe landgoederen. Nieuw vestiging van dag en verblijfrecreatie is mogelijk.

In Amersfoort: bossen van de Heuvelrug, Den Treek. Op de plankaart is Stoutenburg deels in landelijk gebied 2 en deels in landelijk gebied 3 gekleurd. Ook is dat deels zoekgebied waterberging.

Landelijk gebied 4: hoofdfunctie natuur, bestand en nieuwe gebieden voor natuur, vaak met kleinschalig recreatief medegebruik. Groot deel van EHS ligt in deze zone.

In Amersfoort: Leusderheide en de Vlasakkers, recreatief medegebruik blijft gehandhaafd, maar zal incidenteel beter worden afgestemd op de natuur. Ook een deel van Den Treek en Krachtwijk zijn in landelijk gebied 4 geplaatst.

Opmerkelijk is dat de parken Schothorst en Randenbroek geheel binnen de rode contour vallen. De Barneveldse beek en Esvelder Beek zijn vooral genoemd als zoekgebied voor waterberging

Rode contour

De rode contour is bijna over de gehele gemeentegrens gelegd, waarbij Birkhoven, Nimmerdor, Stoutenburg, Hoogland West en Vathorst West erbuiten vallen. Vathorst Noord, Amersfoort Zuid (Bokkeduinen, Stichtse Rotonde, Klein Zwitserland), Park Randenbroek en Park Schothorst geheel binnen rode contour!

Woningaantallen

In Amersfoort wordt geen nieuwe uitbreiding voorzien, maar wel een forse inbreiding. Het totale woningbouwprogramma, inclusief restcapaciteit wordt 12.800 (voorlopig standpunt GS). Hierbij wordt uitgegaan van 3.900 in binnenstedelijk gebied. Er wordt niet uitgegaan van nieuwe uitbreidingslocaties. O.a. wordt uitgegaan van de stationslocatie (Puntenburg en Eemkwartier?). Het is onduidelijk waar die grote aantallen binnenstedelijk moeten komen!

In Vathorst West, wordt expliciet gezegd, dat in dit gebied de geplande baggerberging komt en dat woningbouw in de streekplanperiode niet aanvaarbaar wordt geacht. (blz.120).

Het gebied Klein Zwitserland, de zone langs de Laan 1914 ligt binnen de rode contour, omdat deze groene gebieden stedelijke elementen bevatten of onder duidelijke stedelijke invloed staan. Dit geldt ook voor de Heiligerbergerbeek. Het gebied Nimmerdor is buiten de rode contour geplaatst.

Opmerkelijk en gevaarlijk is dat, indien blijkt dat in de streekplan periode op een restcapaciteit of inbreidingslocatie meer gebouwd kan worden, dit niet in mindering gebracht wordt op het aantal woningen op de uitbreidingslocaties. Zie ook blz. 47

Baggerberging

Op diverse plaatsen in het streekplan wordt de baggerberging als een feit beschouwt: blz. 120 in relatie met Vathorst West; blz. 91 expliciete paragraaf over de Baggerstort. "Het in exploitatie nemen van de locatie Zevenhuizen voor baggerstort vinden wij dan ook van het allergrootste belang, noodzakelijke en spoedeisend".

Flexibiliteit

Op blz. 160 wordt gesproken over de flexibiliteit en de afwijkingsbevoegdheid van de provincie. Hiermee houdt de Provincie een behoorlijke slag om de arm en altijd de mogelijkheid om alsnog indelingen te veranderen.

REACTIE SGLA

De SGLA heeft moeite met de onduidelijke definities als het gaat om de indeling in landelijke gebieden. In relatie met het concept groen blauwe structuur en de indeling die in het streekplan nu genoemd wordt, is de kans op rood voor groen en intensief recreatief gebruik erg groot. Er is wel sprake van uitbreiding van groen gebieden, maar ook in het streekplan is vooral het stedelijke en recreatieve gebruik de insteek Wij zouden voorkeur hebben voor een duidelijke indeling van landelijke gebieden, waarbij duidelijk wordt aangegeven wat in een gebied wel en niet mag op het gebied van recreatie, woningbouw en voorzieningen. De SGLA heeft daarom de groene gebieden als volgt benoemd. In onze reactie naar de Provincie zullen wij deze lijn volgen. (voor de beschrijving maken wij o.a. gebruik van het rapport Milieukwaliteit Niet verstedelijkte gebieden Amersfoort, d.d. februari 1998)

Hoogland West/Eempolders

  • Zeldert, heeft een grote landschappelijke, cultuurhistorische en natuurwaarde en heeft een grote samenhang met de hierna genoemde gebieden.
  • Weerhorst, Coelhorst, maakt deel uit van provinciale Ecologische hoofdstructuur en dient als natuurgebied verder te worden ontwikkeld. Het is een cultuurhistorisch, landschappelijk en voor natuur bijzonder locatie. Hier dient geen intensief recreatie te worden bedreven.
  • Hoogland West, is geen onderdeel van de provinciale EHS, maar geeft hieraan wel ondersteuning. Hoogland West is een integraal onderdeel van het dekzand- en Eemvalleilandschap met cultuurhistorische waarden, en dient het belang van Coelhorst, Weerhorst en Zeldert.

In deze gebieden past geen nieuwe bebouwing, geen nieuwe landgoederen, een bescheiden recreatief gebruik en zeker geen golfbaan. Recreatief fietsen en wandelen, waarbij de ecologische waarden bepalend moeten zijn voor de aanleg hiervan. De huidige indeling in het streekplan geeft hiervoor te weinig garanties. In ieder geval zou Coelhorst/ Weerhorst in landelijk gebied 4 thuishoren

Park Schothorst, Waterwingebied

Het is onbegrijpelijk waarom dit gebied geheel binnen de rode contour is geplaatst. Het is een groot gebied en qua kwaliteit vergelijkbaar met Soestereng, dat buiten de rode contour is gehouden. Recreatieve waarde is groot en intensiever. Door het nu binnen de rode contour te houden zijn bebouwingsmogelijkheden in de toekomst niet uitgesloten.

Vathorst West

Wij delen de mening van de Provincie dat dit buiten de rode contour wordt gehouden en bebouwing wordt uitgesloten. Dit is ook in lijn met de uitspraken van de gemeenteraad tot nu toe. Wij delen de mening van de provincie niet als het gaat om de baggerberging. De SGLA heeft dan ook uitgebreid bezwaar aangetekend tegen het bestemmingsplan Baggerberging Zevenhuizen 2003. De inhoud daarvan spreekt voor zich. We zien in Vathorst West wel mogelijkheden voor recreatie en landschappelijke waarde.

Vathorst Noord

De indeling in stedelijke gebied vinden wij onbegrijpelijk als tegelijkertijd de provincie hier 150 ha recreatief groen wenst te realiseren. De rode contour hieromheen zou dus dienen te vervallen, en een indeling in landelijk gebied 1 kunnen wij begrijpen. Echter dit zou ook kunnen betekenen dat er sprake zou zijn van rood voor groen en nieuwe landgoederen. Gezien de eerdere uitspraken van de gemeenteraad gaan wij er vanuit dat dit niet zal moeten plaatsvinden.

Groengordel rond Hooglanderveen

De Groene Zoom is een "buffer" tussen het Dorp Hooglanderveen en de verstedelijking van het Vathorstgebied. De Groene Zoom is minimaal 40 hectare groot waarvan 10 hectare bebouwd kan worden naar dorpsmodel en minimaal 30 hectare onbebouwd zal blijven. Belangrijk is dat in ieder geval de bestaande bosschages als Het Sterrebos en het Bosplantsoen aan de Veldbeemd als zodanig behouden blijven, c.q. versterkt worden. Nadere invulling binnen de bestemmingsplannen.

Wieken II (Bloeidal)

Het gebied heeft een belangrijke functie voor (water)natuur en landschappelijke waarden van het beekdal. De huidige invulling conform het bestemmingsplan Wieken Vinkehoef dient te worden gehandhaafd.

Stoutenburg Noord

De beeklopen maken onderdeel uit van de EHS als verbinding voor natuur. De landgoederen zijn kerngebied voor de natuur. We zijn blij dat de rode contour hier niet omheen is gelegd. Het recreatiegroen zou hier versterkt moeten worden.

Heiligerbergerbeekdal, Park Randenbroek

De provincie wil voorrang geven aan het versterken van groen in en om de stad. Helaas missen wij dit uitgangspunt voor dit gebied. Door het geheel op te nemen binnen de rode contour dreigt hiervoor een verstedelijking, terwijl bij uitplaatsen van het Elizabeth ziekenhuis zich hier een unieke kans voor doet om een grootschalige investering te doen in het herstellen van oude natuurwaarden. Wij wijzen hier op het uitgewerkte plan van de werkgroep Herstel Heiligenbergerbeekdal, Nieuw Knal Groen Leusden en Stichting Het Utrechts Landschap. Enerzijds versterken ecologische waarden en anderzijds recreatie maken van dit gebied een groene long voor Amersfoort.

Nimmerdor

De rode contour dient gehandhaafd te blijven conform de door de Provincie getrokken lijn. We wijzen de mening van het College van B&W, om dit gebied te zien als stedelijk park, af. In dit gebied kan alleen beperkte recreatie plaatsvinden. Bebouwing, rood voor groen, nieuwe landgoederen en grootschalige voorzieningen dienen te worden uitgesloten. De indeling in landelijk gebied 1 lijkt niet op zijn plaats. We denken eerder aan landelijk gebied 4.

Leusderheide, Vlasakkers

De indeling in landelijk gebied 3 lijkt een goede, maar ook hier worden geen garanties geven voor het niet bebouwen. Immers volgens deze indeling kan nog steeds rood voor groen en nieuwe landgoederen. We zijn voorstander om dit gebied, als onderdeel van de Heuvelrug, in te delen in gebied 4.

Klein Zwitserland, Galgenberg, Belgenmonument

We betreuren dat dit gebied binnen de rode contour is gelegd. Dit gebied dient vrij te blijven van bebouwing en zeer beperkte recreatie te hebben. Een indeling zoals nu in stedelijk gebied roept de vraag op of dit gebied wel vrij blijft van bebouwing, o.a. in het kader van rood voor groen. Dit gebied verdient beter!

Birkhoven, Bokkeduinen

De SGLA vindt dat het streekplan moet aangeven dat dit gebied niet geschikt is voor nieuwe grootschalige voorzieningen en bebouwing. Doordat Bokkeduinen in het stedelijk gebied ligt met daarom heen de rode contour, ligt ook Midland binnen dit gebied. Wij vinden dat onjuist, omdat daarmee de verstedelijking van dit gebied nu definitief lijkt te zijn.

De Schammer

We zijn blij met de uitbreiding van 100 ha groen en onderschrijven de mogelijkheid om hier te recreëren. We zijn echter geen voorstander van een grootschalig pretparkachtige ontwikkeling.

Strategie Hart van de Heuvelrug

Het gekozen ‘schaakbordmodel’ is als uitgangspunt geschikt, maar voor toepassing nog te weinig concreet. Het model mag niet door gemeenten worden misbruikt om via een sluiproute de Utrechtse Heuvelrug verder te verstedelijken. De versterking van de groene functies dient voorop te staan. De zin "Bijkomend voordeel is dat hiermee deels tegemoet gekomen kan worden aan de grote vraag naar landelijk wonen (wonen in het groen) en groene werklandschappen" doet het ergste vrezen

Algemeen

In het algemeen willen wij hierover nog aangeven dat de SGLA geen voorstander is van rood in plaats van groen. Bouwen in het groen om achterstallig onderhoud te financieren, vinden wij een zeer oneigenlijke manier om met de natuur om te gaan. Dat betekent dat de natuur twee keer te kort wordt gedaan. Eerst door geen onderhoud te plegen en dan door het onherstelbaar aan te tasten.

De SGLA heeft ook grote vraagtekens bij uitspraken over landgoederen. Zeker als niet duidelijk is om welke hoeveelheden dat dan zou gaan, of wat de gevolgen zouden zijn voor het openbare gebied, recreatie en natuurontwikkeling. In het streekplan wordt gesproken over landgoederen van 10 ha. De eerdere beperkingen in het streekplan hierover zijn in het ontwerp dat nu voor ligt eruit gehaald. Het kan dan ook gaan om grote aantallen woningen of appartementen. Voorbeelden hiervan zijn in het land te vinden.

Met betrekking tot de woningaantallen maakt de SGLA zich zorgen over het deel wat wordt voorzien als inbreiding in de bestaande stad. Het zou hier gaan om plm. 4.000 woningen. Als wij kijken naar in ontwikkeling zijnde locaties, dan wel bekende locaties waarover gedacht wordt, dan kunnen wij niet aan deze aantallen komen. Wij vrezen dan ook dat als hieraan invulling moet worden gegeven dat bijvoorbeeld de twee ziekenhuislocaties volgebouwd gaan worden en dat de dichtheid in bestaand stedelijk gebied nog groter gaat worden door hoogbouw of meer woningen per ha dan nu in bepaalde gebieden. Gebrek aan ruimte voor leefbaarheid en nog meer druk op voorzieningen in de stad zijn daarvan het gevolg. De SGLA vraagt daarom nu aan de gemeenteraad om aan te geven of dit aantal realistisch is en zo ja waar de gemeenteraad denkt die woningen te kunnen realiseren. Hier heeft de bevolking recht op, voordat het streekplan wordt vastgesteld. Indien de gemeenteraad dit ook niet kan aangeven, dan verzoeken wij de raad hier stelling tegen te nemen door bezwaar te maken.

Afrondend verzoeken wij de gemeenteraad (eventueel samen met ons) bezwaar te maken tegen het streekplan op de hiervoor genoemde onderdelen.

Met vriendelijke groet namens de Samenwerkende Groeperingen Leefbaar Amersfoort (SGLA)

Peter de Langen, voorzitter

Roelie Norp, vice-voorzitter